Fascynujące rodzeństwo B.

 

Są takie fascynacje literackie, które nie bledną z czasem, z których się nie wyrasta. Pierwszą książką sióstr Brontë, którą przeczytałam były Wichrowe Wzgórza. Miałam szczęście do edycji – to była Biblioteka Narodowa, z obszernym, erudycyjnym wstępem Bronisławy Bałutowej).  Fragmenty tego wstępu znałam na pamięć, ale na pierwszą biografię sióstr B. przyszło mi jeszcze poczekać. Po kilku latach kupiłam w tzw składnicy taniej książki (czyli naj mawiał mój nauczyciel krytyki literackiej profesor Dariusz Nowacki – w taniej jatce) – biografię Na plebanii w Haworth, pióra Anny Przedpełskiej – Trzeciakowskiej (znanej tłumaczki – m.in. Jane Austen, George Eliot i autorki biografii Jane Austen). Potem przyszedł czas na  mocno ilustrowane The World Within. The Brontes at Haworth Juliet Gardiner (przywiozłam sobie z wycieczki do Anglii w 1996 r.) jakże byłam z tego dumna),  książkę Ewy Kraskowskiej, aż wreszcie pewnego jesiennego popołudnia 2013 r. w zabrzańskiej księgarni Victoria zagościł Eryk Ostrowski, promujący Charlotte Bronte i jej siostry śpiące. I zburzył mit, czego wówczas nie mogłam mu wybaczyć, ale zasiane ziarno sceptycyzmu kiełkowało, żeby wzrosnąć i zaowocować dalszymi lekturami. Na pierwszy ogień poszła monografia Juliet Barker – ogromna cegła, z czcionką chyba jedenastką, prawdziwe wzywanie dla krótkowidza. Traktuję ją jak encyklopedię, w której sprawdzam potrzebne szczegóły. Następnie Michele Carter i jej kontrowersyjne Charlotte Brontë’s Thunder . Co nieco na ten temat napisałam w polemice z tekstem Katarzyny Wężyk - http://artpapier.pl/

Dla polskiego czytelnika i wielbiciela powieści sygnowanych imionami Charlotte, Emily oraz Anne (a pierwotnie- Currer, Elliot i Acton Bell) objawieniem są biografie Eryka Ostrowskiego. Najpierw o graficznej stronie – Charlotte Brontë i jej siostry śpiące oraz Emily Brontë. Królestwo na wrzosowiskach zostało wydane przez wydawnictwo MG i zyskało piękną oprawę – twarde okładki, stylowe i gustowne wklejki. Niestety, środkowa część - Tajemnice Wichrowych Wzgórz. Prawdziwa historia Branwella i Charlotte Brontë., wydana w PWN ma znacznie uboższą szatę i nie jest zszywana. Wydawnictwo MG wydało od tej pory m.in. Profesora, Shirley, Dziwne losy Jane Eyre, a także pierwszą biografię Charlotte, pióra Elizabeth Gaskell ( uznana autorka, m.in. Pań z Cranford, Północy i Południa, Matek i córek, które wciąż dają się czytać 😊).  Zatem jeśli zdecydujecie się na zakup klasyki z MG na półkach domowych bibliotek zagoszczą piękne książki.  Naprawdę doceniam niszę, którą na polskim rynku wypełniło MG, szczególnie, że dba również i o wielbicieli polskiej klasyki i dobrej literatury współczesnej (Leopold Tyrmand, Józef Hen).

Poniżej bibliografia tytułów, które wspomniałam powyżej.

Juliet Barker, The Brontës, Abacus, London 2010

Michele Carter, Charlotte Brontë’s Thunder, Boomer, Vancouver 2011, Collins & Brown, London 1992  

Juliet Gardiner, The World Within. The Brontes at Haworth. A Life in Letters, Diaries and Writings,

Ewa Kraskowska, Siostry Brontë, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006

Eryk Ostrowski, Charlotte Brontë i jej siostry śpiące, Wydawnictwo MG, Kraków 2013

Eryk Ostrowski, Emily Brontë. Królestwo na wrzosowisku, Wydawnictwo MG, Kraków 2022

Eryk Ostrowski, Tajemnice Wichrowych Wzgórz. Prawdziwa historia Branwella i Charlotte Brontë, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2017

Anna Przedpełska – Trzeciakowska, Na plebanii w Haworth. Dzieje rodziny Brontë, Czytelnik, Warszawa 1990

 

Wracając do brontëologii – wielbicieli rodzeństwa B. (zostańmy już przy tym mianie, mając na myśli przecież i poezje) w ich pisarstwie pociąga zarówno niczym nieskrępowana wyobraźnia w budowaniu królestw, romantyczna zespolenie podmiotu z przyrodą, ironia Charlotte, wielkie namiętności. Każdy szczegół ich biografii został drobiazgowo prześwietlony ale Erykowi Ostrowskiemu udało się mnie zaskoczyć. Nie chcę psuć przyjemności czytania i ograniczę się do zapowiedzi, że autor podążył bardzo nieoczywistym tropem. To czytelnicze śledztwo bardzo dobrze się czyta. Eryk Ostrowski posługuje się pięknym językiem, odwołuje się do wspólnoty doświadczeń czytelniczych i kulturowych. Mam tutaj na myśli nawiązania z końcowej części. Lektura biografii Emily, jak i poprzednich części,  stanowiła dla mnie prawdziwą przyjemność. Jednocześnie boleśnie zdaję sobie sprawę, że nie jest to propozycja dla każdego z Was, że może w tym momencie życiowym szukacie innych lektur ale gdyby ktoś chciał zanurzyć się w znakomitej prozie i poezji to półka z autorami o nazwisku Brontë byłaby znakomitym wyborem. Klucze do tego świata wręcza nam Eryk Ostrowski i warto skorzystać z tej okazji. 

Autor: Eryk Ostrowski

Tytuł: Emily Brontë. Królestwo na wrzosowisku

Wydawnictwo MG, Kraków 2022

Gatunek: biografia

Ocena: 5/5